Những năm 1920 ở Thượng Hải, có hai đề tài luôn được người ta quan tâm.

Thứ nhất là cậu chủ nhà họ Uyển tuổi trẻ tài cao, thủ đoạn tàn nhẫn chặn hết đường sống của Tô giới bến cảng.

Thứ hai là về hoa khôi Hồng Mai ở Bách Nhạc Môn, cánh đàn ông tranh nhau sứt đầu mẻ trán để được xem cô ấy múa.

Không ai ngờ được rằng, Uyển Thành Trúc ngang ngược tung hoành thương trường, cũng ương ngạnh không kém trong chuyện ăn chơi, bằng lòng bỏ một số tiền lớn đưa Kim Hồng Mai ra khỏi Bách Nhạc Môn.

Trước khi trở về Bắc Bình, cậu chủ họ Uyển tặng cho người yêu một chuỗi vòng tay sáu hạt, năm hạt khắc chữ “Ân ái lưỡng bất nghi” kèm theo một hạt khắc hoa hồng, bởi vì tên của cô ấy là Hồng Mai.

Uyển thiếu gia mang theo năm hạt “Kết tóc làm phu thê” rời đi, để lại hạt khắc hình cây trúc, hứa hẹn sẽ quay về đón cô vào mùa hè năm sau.

Nhưng Kim Hồng Mai không đợi được Uyển Thành Trúc.

Vào ngày 7 tháng 7, chiến sự lan đến Thượng Hải, bà buộc phải theo lớp lớp người tị nạn lên tàu vượt biển trùng dương.

Đầu thập niên 30 thế kỷ XX, Kim Hồng Mai đặt chân đến Melbourne.

***

Ngày Mộc Tử Quân đến Melbourne, thời tiết lạnh đến tê tái. Người tới đón cô có việc bận, đành nhờ một người bạn khác đến thay.

Đó là Tống Duy Bồ, kiệm lời như vàng, hành động nhanh gọn dứt khoát, theo định nghĩa của Mộc Tử Quân thì chính là “vừa đẹp trai vừa hữu dụng”.

Cô đến Úc ngoài việc du học, còn mang theo ước ao của ông nội mình là tìm lại người xưa cùng chuỗi vòng tay sáu hạt. Cô đưa cho Tống Duy Bồ tấm ảnh của một người phụ nữ trẻ tuổi xinh đẹp ở thập niên cũ, hỏi xem anh có thể giúp cô tìm người này không.

Mộc Tử Quân chỉ thuận miệng hỏi, ai ngờ anh lại tìm ra.

Người phụ nữ có đến bảy, tám phần giống cô kia tên là Kim Hồng Mai, đã qua đời được một năm, là chủ của một hiệu sách tiếng Hoa ở Melbourne, đồng thời cũng là bà ngoại của Tống Duy Bồ.

Với manh mối đầu tiên nằm trong những tờ báo cũ của phố người Hoa, Mộc Tử Quân tìm ra được một đồng nghiệp đã từng làm việc chung với Kim Hồng Mai vào năm 1936, hiện tại đang ở một nơi cách Melbourne khá xa và cô thì không có xe cũng không thông thạo ngoại ngữ.

Mộc Tử Quân: Tống Duy Bồ anh là vị cứu tinh duy nhất của tôi.

Tống Duy Bồ: Tôi còn hiệu sách của bà ngoại phải trông, còn phải đi học, không có thời gian.

Cô đề nghị làm thêm ở hiệu sách để trả tiền thuê anh, Tống Duy Bồ mới miễn cưỡng đồng ý.

Mộc Tử Quân đã nghĩ cô sẽ không làm phiền Tống Duy Bồ lâu, chỉ đến những nơi xa xôi lắm mới cần nhờ đến anh. Cô không ngờ được rằng nơi nào có tung tích viên ngọc đều cách Melbourne xa thật xa, có những nơi phải ngồi máy bay mới đến được.

Cô vô cùng áy náy nhìn Tống Duy Bồ, nhưng anh lại nói rằng, anh tình nguyện cùng cô đi tìm những viên ngọc kia.

“Tại sao?”

Trong trí nhớ của Tống Duy Bồ, Kim Hồng Mai là người luôn sống hết mình với hiện tại, trông tiệm sách, khiêu vũ và đánh mạt chược, lâu lâu làm khét một nồi canh.

Nhưng bà chưa bao giờ kể anh nghe bất cứ điều gì về quá khứ và tuổi trẻ của mình.

“Bởi vì tôi muốn biết những câu chuyện cũ về bà ấy.”

***

Cả đời của Kim Hồng Mai long đong trắc trở, từ thuở thơ ấu cho đến lúc đã gần xế chiều. Lúc còn bé, bà là một trong số những người tị nạn đi giành giật cháo để sống qua ngày, co ro trong gác xép bụi bặm hay chen chúc trên chuyến tàu đông nghìn nghịt, trở thành vũ nữ rồi lang bạt khắp nước Úc, tìm kiếm cơ hội nhưng số phận không cho phép bà ổn định ở một nơi.

Làm tiếp tân khách sạn, kinh doanh cửa hàng thời trang, lang bạt đến sa mạc săn bắn, lái tàu biển đi tìm ngọc trai, nay đây mai đó. Có lúc bà có người đồng hành bên cạnh, có lam nhân tri kỷ, có bạn bè thân thiết, có những người đàn ông sẵn lòng dâng hiến tất cả cho bà, nhưng đều không được bao lâu.

Mộc Tử Quân và Tống Duy Bồ trên hành trình tìm kiếm những hạt ngọc rải rác khắp nước Úc, cũng gom nhặt những câu chuyện vụn vặt về cuộc đời của bà. Ở những tòa nhà cao chọc trời, trong một ngôi nhà ở thế ngoại đào nguyên, qua cuộc điện thoại nối hai bên bờ Ấn Độ Dương, ở miền sa mạc đất đỏ xa xôi, hay là cảng biển đậm vị muối biển, nơi có những ánh đèn đã từng chứng kiến linh hồn phiêu bạt của bà.

Họ gặp gỡ những ông lão bà cụ đã từng một thời niên thiếu tuổi trẻ vào những thập niên trước, những người đã từng có duyên tương ngộ với Kim Hồng Mai, được bà giúp đỡ và nhớ mãi không quên. Có người đã già nua, có người tâm trí không còn minh mẫn, có những người đã qua đời từ rất lâu, nhưng Kim Hồng Mai vẫn luôn sống động chân thực trong nhật ký, ánh mắt và lời kể của họ.

Đời Kim Hồng Mai như cỏ dại bám rễ nên chưa từng sợ hãi số phận, bà muốn vẫy vùng trong biển lớn, chứ không bằng lòng làm một con cá trong ao rồi c hết đi vào ngày tháng đã được định sẵn.

Mặc dù biết trước là sẽ lụi tàn, nhưng ít nhất cũng được một lần sống rực rỡ như pháo hoa.

Bà qua đời tại nhà riêng, vào một buổi chiều tàn nắng và lặng lẽ trong tiếng máy hát cũ. Việc bà mất đi không phải là sự kiện lớn lao gì, người sống trăm năm như giọt nước trong biển cả, như một tia sáng ảo ảnh vội lướt qua dòng thời gian dài đằng đẵng.

“Trong cuộc đời vốn không có ai đúng ai sai, số phận con người như dòng suối ngoằn ngoèo, việc gặp ai hay chảy về đâu đều đã được định sẵn từ lúc băng tuyết trên núi cao tan chảy, chảy đến cuối cùng, trăm sông đều đổ về một biển, nơi biển cả là lúc hội ngộ cố nhân.”

Cho đến lúc Uyển Thành Trúc mất, cuộc đời ông vẫn luôn mong mỏi tìm kiếm Kim Hồng Mai. Ông đã từng đi qua rất nhiều nơi, từng trang giấy trong nhật ký đều chứa đầy hy vọng, thất vọng rồi lại hy vọng. Ông không lấy vợ, ba của Mộc Tử Quân được ông nhận nuôi sau khi chiến sự kết thúc.

Cho đến lúc Kim Hồng Mai ra đi, cả đời bà không yêu thêm một ai, cũng không bằng lòng chờ đợi thêm một ai khác. Nhiều năm sau khi rời Thượng Hải, gặp lại người quen trong cửa hàng đồng hồ, bà chỉ muốn biết rằng liệu ông có đang sống tốt hay không.

Họ không phải không yêu nhau, chỉ là đều phải bất lực trước số phận và cuộc đời.

Nhưng may mắn làm sao, khi dòng sông cuồn cuộn chảy đến trời cao biển rộng, trăm năm về sau quay đầu nhìn lại, hoa hồng lá trúc, cầu được ước thấy.

***

Với Tống Duy Bồ, việc thích Mộc Tử Quân hoàn toàn đều là do bản năng.

Tống Duy Bồ là Hoa kiều chính hiệu, được quý bà Kim Hồng Mai nhận nuôi nhưng phải trải qua cuộc sống tự lập ngay từ khi còn nhỏ.

Năm anh học trung học, bởi vì giúp một cậu bạn bị b ạo l ực học đường nên bọn bắt nạt đe dọa bà ngoại anh. Lúc đó có thể vì còn quá nhỏ nên anh lựa chọn lùi bước, làm thinh trước lời kêu cứu của nạn nhân, kết quả cậu bạn kia c hết trong hồ bơi, còn anh bị đuổi học với tội danh “dửng dưng khi chứng kiến có người bị g iết”.

Đúng hay sai đều không có gì khác biệt.

Sau đó anh thu mình vào trong vỏ ốc, loay hoay và trăn trở trong thế giới mà anh tự tạo ra cho chính mình. Bà ngoại thương anh nhưng không thể thấu hiểu, nên cậu bé Tống Duy Bồ cứ thế mà lớn lên từng ngày.

Năm mười chín tuổi gặp Mộc Tử Quân, có lẽ là sự an bài từ rất lâu về trước của số phận. Cô không thừa không thiếu một phần, mang vẻ đẹp tinh khôi rạng rỡ giống như Kim Hồng Mai thời còn trẻ, cũng khiến anh nhớ đến loài thực vật mạnh mẽ sinh trưởng trong rừng rậm, những nhành cây mềm mại của mùa xuân, những bông hoa tỏa hương của mùa hè và quả chín của mùa thu.

Cô cũng có vấn đề tâm lý của riêng mình, nhưng đồng thời đã cho Tống Duy Bồ dũng khí để sánh bước bên cạnh nhau.

Cho dù trông già dặn như thế nào, Tống Duy Bồ cũng mới vừa tròn mười chín tuổi. Anh bỏ một trăm đô mua nệm cho cún, còn đắt hơn cả giường anh nằm, nghiêm túc học cách chăm cún không khác gì viết luận văn.

Tim anh sẽ đập loạn nhịp khi ngửi thấy hương cam quýt từ son môi của Mộc Tử Quân, sẽ thấy không an toàn khi có người đàn ông đẹp trai nào đó tiếp cận cô. Vì tiếng Trung quá thâm sâu nhiều ngữ nghĩa, Tống Duy Bồ kiên nhẫn học, tất cả đều là vì có thể hòa nhập được với thế giới của cô.

Tuổi trẻ thật tuyệt vời, có thể vì một ý niệm mà trèo đèo lội suối để đi đến trước mặt người mình thích.

Thành phố Melbourne ở bang Victoria phía Nam bán cầu, vì nằm gần vịnh Port Phillip nên gió đã trở thành một nét đặc trưng của nơi này. Tháng 7 nhiệt độ thấp nhưng không có tuyết, chỉ có gió lạnh ngấm vào xương.

Có lẽ cả Tống Duy Bồ cũng không nhận ra, nhưng vào ngày Mộc Tử Quân đến.

Gió ở Melbourne đã ngừng thổi.

____

“…”: Trích từ bản chuyển ngữ mà reviewer đã đọc: Góc truyện nhà Miu

*Cover chỉ mang tính chất minh họa cho bài viết